Κ. Λαπαβίτσας: Υποστηρίξτε την εκστρατεία για Επιτροπές Λογιστικού Ελέγχου του δημόσιου χρέους της Ευρώπης
Με άρθρο του στον Guardian, ο καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Κώστας Λαπαβίτσας, καλεί τους αναγνώστες να στηρίξουν την εκστρατεία που ανακοινώθηκε προχθές, Πέμπτη 3 Μαρτίου, για τη συγκρότηση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου (ΕΛΕ) του δημόσιου χρέους.Η μετάφραση του άρθρου έγινε από το No Budget:
Οι εργαζόμενοι έχουν επωμιστεί το βάρος του δημόσιου χρέους, αλλά δεν έχουν πληροφορίες για τη σύνθεση, τους όρους και τις πηγές του.
Το δημόσιο χρέος βρίσκεται στην καρδιά της κρίσης της ευρωζώνης. Τοελληνικό δημόσιο χρέος, που είναι ήδη πολύ υψηλό εδώ και χρόνια, έχει αυξηθεί εξαιρετικά από το 2009. Το ιρλανδικό δημόσιο χρέος κλιμακώθηκε από τη στιγμή που προστέθηκαν σε αυτό τα χρέη των ιδιωτικών τραπεζών. Η Πορτογαλία και η Ισπανία κινδυνεύουν να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο. Παρόμοιες τάσεις είναι πιθανό να εμφανιστούν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς να αποκλείεται το Ηνωμένο Βασίλειο.
Κοινά πρότυπα συχνά έχουν κοινές αιτίες. Η παγκόσμια κρίση του 2007-9 οδήγησε σε τεράστιες δαπάνες, εν μέρει εξαιτίας της διάσωσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος, εν μέρει λόγω της μείωσης της παραγωγής και της ανόδου της ανεργίας. Στην ευρωζώνη τα πράγματα έγιναν χειρότερα, καθώς το κοινό νόμισμα είχε εξασθενήσει περιφερειακές χώρες, οδηγώντας σε μεγάλα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών. [..]
Η αύξηση του δημόσιου χρέους οδήγησε τελικά στην υιοθέτηση πολιτικών λιτότητας από αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Κόπηκαν δημόσιες δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων αυτών για την υγεία και την εκπαίδευση· μισθοί και συντάξεις συμπιέστηκαν· αυξήθηκαν οι έμμεσοι φόροι. Το κόστος της κρίσης μεταβιβάστηκε στους ώμους των ανθρώπων που δεν είχαν καμία σχέση με το οικονομικό όργιο του 2001-7.Στην περιφέρεια της ευρωζώνης, αυτή η μεταφορά του κόστους έλαβε καταστροφικές διαστάσεις, με την κατάρρευση των εισοδημάτων και τη μαζική ανεργία.
Αυτές οι πολιτικές λιτότητας, πέρα από τις κοινωνικές και τις οικονομικές τους επιπτώσεις, δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στην αξιοπιστία της δημοκρατίας. Οι εργαζόμενοι έχουν κληθεί να επωμισθούν το βάρος του δημόσιου χρέους, έχουν όμως ενημερωθεί επαρκώς για τη σύνθεσή του, τους όρους και τις πηγές του; Η απάντηση στην περίπτωση αρκετών ευρωπαϊκών χωρών είναι ένα ηχηρό όχι. Οι δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες είναι ελάχιστες, μονομερείς και εξαιρετικά δύσκολο να αποκτηθούν. Σημαντικές πτυχές της έκδοσης του χρέους, όπως οι πράξεις των τραπεζών στις αγορές ομολόγων, καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου. Ακόμη λιγότερα είναι γνωστά σχετικά με το ρόλο των πολιτικών και τις διασυνδέσεις τους με τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εργολάβους και επικεφαλής ιδιωτικών επιχειρήσεων. Οι κοινοβουλευτικές εκλογές αποδεικνύονται εντελώς ανεπαρκείς να φωτίσουν αυτά τα ερωτήματα.
Στην Ελλάδα και την Ιρλανδία, αυτό το ζήτημα «καίει». Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι νόμιμο, δεδομένου μάλιστα ότι έχει συναφθεί σε άμεση αντίθεση με τους κανονισμούς της ΕΕ, που προβλέπουν ότι το δημόσιο χρέος δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ; Όταν δάνειζαν το ελληνικό κράτος, οι πιστωτές – κυρίως τράπεζες του ευρωπαϊκού κέντρου- είχαν πλήρη επίγνωση ότι αυτή η νομική απαίτηση είχε περιφρονηθεί. Είναι νόμιμο το ιρλανδικό δημόσιο χρέος, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος του αποτελεί κερδοσκοπικό τραπεζικό δανεισμό, πάνω στον οποίο «φόρεσαν» την ετικέτα του δημόσιου; Είναι το χρέος και στις δύο αυτές χώρες δεοντολογικά και ηθικά βιώσιμο, αν η εξυπηρέτησή του συνεπάγεται την καταστροφή της φυσιολογικής κοινωνικής ζωής;
Για να βρουν τις απαντήσεις, οι χώρες θα πρέπει να σχηματίσουν Επιτροπές Λογιστικού Ελέγχου, ανεξάρτητες από πολιτικά κόμματα, αλλά και από το κοινοβούλιο και άλλους κρατικούς μηχανισμούς. Θα πρέπει να περιλαμβάνουν δημόσιους ελεγκτές, οικονομολόγους, νομικούς και άλλους ειδικούς, αλλά ακόμα και εκπρόσωπους της κοινωνίας των πολιτών και των εργατικών συνδικάτων. Πρέπει να έχουν την ισχύ να απαιτούν δημόσια έγγραφα, να καλούν δημόσιους λειτουργούς και άλλους για κατάθεση, κι ακόμα να έχουν πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Σε αυτή τη βάση, θα πρέπει να εξετάσουν το δημόσιο χρέος για να διαπιστώσουν αν είναι παράνομο, μη νομιμοποιημένο, επαχθές ή απλώς μη βιώσιμο. Τότε, η κοινωνία θα έχει περισσότερο ασφαλείς λόγους προκειμένου να αποφασίσει πώς να αντιμετωπίσει το δημόσιο χρέος.
Αν μη τι άλλο, οι Επιτροπές Λογιστικού Ελέγχου μπορούν να λειτουργήσουν ως ένα πρώτο βήμα για να ασκηθεί δημοκρατικός έλεγχος στο μελλοντικό δημόσιο χρέος, αντί να γίνουν αποδεκτοί οι αυθαίρετοι κανόνες που η Γερμανία θέλει τώρα να επιβάλλει στα Συντάγματα των χωρών της ευρωζώνης.
Υπάρχει μεγάλη εμπειρία στη δημιουργία Επιτροπών Λογιστικού Ελέγχου στις αναπτυσσόμενες χώρες. Είναι καιρός αυτή η τεχνογνωσία να μεταφερθεί στην Ευρώπη και να προσαρμοστεί σε πλουσιότερες και πιο περίπλοκες κοινωνίες. Για μια φορά, η Ελλάδα αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο:Στις 3 Μαρτίου ξεκίνησε εκστρατεία για τον σχηματισμό της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου, με την υποστήριξη από 200 εξέχοντες υπογράφοντες από όλο τον κόσμο και χιλιάδες άλλους από την Ελλάδα. Στόχος αποτελεί η συγκρότηση ενός ευρέος κινήματος το οποίο θα απαιτήσει ανεξάρτητη γνώση και έλεγχο επί του δημόσιου χρέους.
Δεδομένης της επισφαλούς κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα, οι οιωνοί είναι ευνοϊκοί.
Αν ο Ελληνικός λαός πετύχει σε αυτή του την προσπάθεια, δεν υπάρχει λόγος να μην ακολουθήσει τα βήματα αυτά ο λαός της Ιρλανδίας, και άλλοι ακόμα σε όλη την Ευρώπη.
Θα δούμε τότε μόνοι μας, πόσο στ’ αλήθεια ακαταμάχητες είναι οι παγκόσμιες αγορές ομολόγων.
1η δημοσίευση στην Ελλάδα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου